تعیین سطح مورد نیاز استحصال آب باران برای آبیاری تکمیلی گندم و جو ؛ مطالعه موردی استان مازندران-ریگ چشمه

استحصال آب باران روشی کار آمد برای بهبود بهره‏برداری از منابع آب سطحی در مناطق مختلف است. از آنجا که سطوح غیر قابل نفود دارای توان استحصال قابل توجه نزولات جوی می­باشند، طراحی و برنامه‏ریزی به منظور جمع‌آوری نزولات جوی از راهکارهای سازگاری با کم آبی در اکثر مناطق می‏باشد. در این تحقیق، امکان‏ استحصال آب باران برای آبیاری تکمیلی گیاهان گندم و جو در یک دوره‏ی کشت (دهه سوم آبان تا دهه دوم خرداد) در استان مازندران، جنوب شهرستان ساری در روستای ریگ چشمه مورد بررسی قرار گرفت. متوسط نیاز آبی سالانه گیاه گندم و جو توسط نرم افزار NETWAT، به­ترتیب 271 و 230 میلی­متر محاسبه شد. برای محاسبه‏ی میانگین بارندگی از داده‏های بارندگی 35 ساله ایستگاه باران‏سنجی ریگ چشمه استفاده گردید. مقدار تجمعی میانگین بارش 10 روزه با مقدار تبخیر و تعرق تجمعی گیاه گندم و جو در دوره مشابه طی دوره‏ی آماری 35 ساله مقایسه شد و نیاز ناخالص آبیاری بارانی بدست آمد. میزان رواناب از یک سقف پوشش داده ‏شده با ایزوگام به مساحت 250 متر مربع برآورد شد و یک مخزن به ابعاد 8×5×2.5 متر برای ذخیره آب در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد در این محدوده برای آبیاری تکمیلی گیاه گندم و جو با توجه به میانگین بارندگی 35 ساله و سطح اطمینان 80 درصد، باید حداقل 15 درصد از مساحت مزرعه را به عنوان سطح عایق برای جمع­آوری آب باران در نظر گرفت.